Żelazo (Fe)
Pierwsze nawozy akwarystyczne dostępne na rynku były nawozami żelazowymi. Świadczy to o ważnej roli jaką ten pierwiastek pełni w odżywianiu roślin wodnych. Żelazo, spośród wszystkich mikroelementów występuje w największych stężeniach. Niektórzy naukowcy, zaliczają je nawet do makroelementów.
Metal ten jest kofaktorem wielu enzymów i może łatwo zmieniać formy utlenienia z +2 do +3 i odwrotnie. Jego główną funkcją jest transport elektronów w procesach redoks. Żelazo jest częścią cytochromów, które mają wpływ na oddychanie komórkowe przebiegające w mitochondriach (w chloroplastach podczas procesu fotosyntezy). Żelazo pełni kluczową funkcję w procesie tworzenia chlorofilu (zielonego barwnika), którego niedobór spowodowany brakiem żelaza często prowadzi to oznak chlorozy. Jej symptomem jest bladnięcie liścia pomiędzy nerwami podczas gdy te pozostają zielone. Tego typu objawy najpierw widoczne będą na nowych liściach ze względu na to, iż żelazo jest pierwiastkiem mobilnym. Chloroza może być również objawem niedoboru manganu
W środowisku naturalnym często mamy do czynienia z ziemią obfitą w żelazo, które jest jednak niedostępne chemicznie dla roślin (nierozpuszczalne formy, z których rośliny nie mogą korzystać np. wodorotlenek żelaza czy fosforan żelaza). Wolne jony żelaza, które mogą być absorbowane przez rośliny (Fe2+, Fe3+) występują zazwyczaj w śladowych ilościach. W związku z powyższym, rośliny wykształciły dwie zasadnicze strategie pozyskiwania tego składnika.
- Zakwaszają glebę poprzez uwalnianie jonów wodoru (H+) co zwiększa rozpuszczalność Fe3+, na powierzchni korzeni rośliny redukują Fe3+ do Fe2+ i przyswajają je do komórek.
- Trawy (w tym m.in. zboża) uwalniają chelator, który wzbogaca Fe3+ a następnie przy pomocy tego nośnika transportuje do korzeni roślin. Rośliny wewnętrznie transportują żelazo przy pomocy chelatów, które produkują.
Aby żelazo było przyswajalne dla roślin, producenci nawozów akwarystycznych stabilizują je i chelatują substancjami takimi jak EDTA, DTPA, HEEDTA, cytryniany czy glukoniany.