Azot (N)

Oprócz światła i dwutlenku węgla to jeden z najważniejszych składników odżywczych dla roślin. Bez niego nie będzie możliwy zdrowy wzrost flory. Rośliny potrzebują go w dużych ilościach podobnie jak węgla (absorbowanego z CO₂). Niedobór azotu hamuje wzrost roślin silniej niż niedobór fosforu. Brak tego składnika bardzo często prowadzi do zahamowania wzrostu roślin i problemów z glonami.

Rośliny potrzebują azotu do życia. Jest on częścią wszystkich aminokwasów – podstawowych budulców białek. Bez białek nie istniałoby żadne życie. Azot jest również kluczowym pierwiastkiem kwasów nukleinowych, chlorofilu i hormonów roślinnych.

Gazowa forma azotu (N₂) stanowi 78% składu powietrza atmosferycznego. W tej formie, dla roślin jest on jednak chemicznie niedostępny. Najważniejsze z punktu widzenia przyswajalności są związki azotu takie jak azotany (NO₃^-) i amoniak (NH₄⁺). Co więcej, mogą one absorbować azot nawet z mocznika (CH₄NO₂). Cykl azotowy odgrywa kluczową rolę w naturze jak również w akwariach. Cykl ten polega na przekształcaniu różnych związków azotu takich jak mocznik, amon, amoniak, azotynów i azotanów, skończywszy na gazowej formie azotu. Bakterie odgrywają w tych procesach ważną rolę. Resztki pokarmu, martwe szczątki roślin, odchody ryb rozkładają się w akwarium wydzielając amoniak. Różne szczepy bakterii odpowiedzialne są za przekształcanie szkodliwego amoniaku najpierw do mniej szkodliwych azotynów a później do mało szkodliwych azotanów. W akwariach typowo roślinnych z dużymi przyrostami masy flory, ilość związków produkowanych w naturalny sposób może okazać się niewystarczająca.

W zależności od konkretnego taksonu, rośliny preferują odmienne formy azotu. Są takie, które wybierają amoniak, inne wolą azotany a jeszcze inne chętnie absorbują obie formy tych związków w proporcjach około 1÷1. Rośliny zużywają bardzo dużo energii na konwersję azotanów do formy amoniaku, w której jest dla nich użyteczna. Jednakże azot w formie jonów azotanowych może być magazynowany w wakuolach (wodniczkach) co znacznie zwiększa mobilność tego składnika w obrębie rośliny. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku amoniaku, który nigdy nie jest akumulowany. Roślina asymiluje go bezpośrednio w momencie pobrania lub jest on utleniany do postaci azotanów przy użyciu bakterii. W przypadku odczynu wody (pH) powyżej 7,5, jony amonowe stają się trującym związkiem amoniaku, co może być przyczyną rozwoju glonów akwarium. Nawozy zawierające azot w formie amoniaku mogą bywać nieefektywne. Powinny być dawkowane proporcjonalnie do masy roślinnej w zbiorniku i używane raczej przez doświadczonych akwarystów.

Wysokie stężenia azotanów (70-100 mg/l) utrzymywane za pomocą nieorganicznych związków (np. azotan potasu, KNO₃) nie są groźne dla organizmów żywych, co czyni z nich optymalną formę dozowania azotu do akwarium.

Stężenie azotu w wodzie akwariowej i jego bio-dostępność ma wpływ na wybarwienie niektórych gatunków roślin. Dużo cząsteczek azotu jest zużywane na potrzeby powstawania chlorofilu. W przypadku niskich stężeń azotu w wodzie roślina ma utrudnione tworzenie tego barwnika. W takiej sytuacji możemy zaobserwować, iż czerwone ubarwienie roślin jest lepiej wyeksponowane ponieważ roślina nie produkuje dużych ilości zielonego barwnika – chlorofilu. Niestety limitowanie azotu w akwarium jest stosunkowo trudne a jego niedobory mogą skutecznie zahamować rozwój roślin.

Za pomoc? nawozów Aqua Rebell dodasz azot do swojego akwarium: